İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'na 2 yıl 7 ay hapis ve siyasi yasak getirilmesinin yankıları sürerken, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Muharrem Akkaya, seçim sürecine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Habertürk'ten Kübra Par'a konuşan YSK Başkanı Muharrem Akkaya, İmamoğlu'nun aday olduktan sonra cezasının kesinleşmesi durumunda ne olacağı sorusuna, "Adaylığı düşmez ancak mazbata alamaz" yanıtını verdi. 

Seçime iki adayın girmesi halinde böylesi bir durum yaşanması halinde nasıl bir yol izleneceğine ilişkinse önce "İkinci en çok oyu alana mazbata veriyoruz" dedi ve Ceylanpınar belediye başkanlığı seçimini örnek verdi. Ancak daha sonra Kübra Par'ı arayarak sözlerini revize eden Akkaya bu kez "Belediye Başkanları seçiminde ikinci en çok oyu alan kazanıyor fakat cumhurbaşkanı seçimi belediye başkanı gibi değil. İkinci en çok oy alana mazbata verilmez çünkü yüzde 50+1 şartı var. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için tek aday bile olsa oyların yüzde 50+1’ini alması gerekir. Yani iki adaydan biri seçim takvimi açıklandıktan sonra ceza alırsa seçimi kazansa bile mazbatası verilmez ve seçimler yenilenir. 45'inci günü takip eden ilk pazar gününde yeniden cumhurbaşkanı seçimi yapılır" açıklamasında bulundu.

'ADAYLIK SÜRECİ KESİNLEŞTİKTEN SONRA YERİNE BAŞKA ADAY GÖSTERİLEMEZ'

Kübra Par'ın YSK Başkanı Akkaya ile yaptığı röportaj şöyle:

• Malum Ekrem İmamoğlu ile ilgili bir mahkeme kararı ve yargı süreci var. Aday olacak mı bilmiyoruz ama ben genel prensipleri sorayım. Bir cumhurbaşkanı adayı, seçim takvimi açıklandıktan ve adaylığı YSK tarafından resmen kabul edildikten sonra siyasi yasaklı hale gelirse adaylığı düşer mi? Öyle bir durumda onu aday gösteren parti veya partiler yerine farklı bir ismi aday gösterebilir mi?

Yaşanacak süreçlere bağlı. Adaylık süreci kesinleşmeden cezası kesinleşirse yerine başka bir aday gösterebilirler. Fakat kesinleştikten sonra listeye dokunmamız mümkün değil. Seçime girer ama kazansa bile mazbatası verilmez.

• Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?

Hayır adaylığı düşmez, isterse yarışabilir ama seçilmesi durumunda mazbatası verilmez. Bunun yaşanmış örnekleri de var. Mesela en son Ceylanpınar Belediye Başkanı 2019’da seçilmişti ama seçildikten sonra hakkında yargı kararı olduğu için mazbatasını iptal ettik. Muhtarlık seçimlerinde de bu sıklıkla yaşanabiliyor.

'TEK ADAY KALSA DA YÜZDE 50+1 ŞARTI DEVAM EDER'

• Peki o durumda seçimi kim kazanıyor?

İkinci en çok oyu alana mazbata veriyoruz. (Röportajımız yayınlandıktan sonra Muharrem Akkaya arayarak bu sorunun yanıtını revize etti ve şu cümleleri ekledi) Belediye Başkanları seçiminde ikinci en çok oyu alan kazanıyor fakat Cumhurbaşkanı seçimi belediye başkanı gibi değil. İkinci en çok oy alana mazbata verilmez çünkü yüzde 50+1 şartı var. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için tek aday bile olsa oyların yüzde 50+1’ini alması gerekir. Yani iki adaydan biri seçim takvimi açıklandıktan sonra ceza alırsa seçimi kazansa bile mazbatası verilmez ve seçimler yenilenir. 45'inci günü takip eden ilk Pazar gününde yeniden cumhurbaşkanı seçimi yapılır.

'O DURUMDA TEK ADAYLA REFERANDUM ŞEKLİNDE YAPIYORUZ SEÇİMİ'

• Diyelim sadece iki cumhurbaşkanı adayı yarışıyor. Biriyle ilgili siyasi yasak kararı çıkarsa ve o kişi yarıştan çekildiğini açıklarsa kalan aday tek başına yarışabilir mi?

Evet, o durumda tek adayla referandum şeklinde yapıyoruz. Tek aday da olsa yine en az yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. Kanunda özellikle ikinci tur için bu açıkça yazılmış, "Tek aday kalırsa referandum şeklinde yapılır" diye…

• İlk turda yaşanırsa?

Tabii yine aynı şekilde 50+1’i alması gerekir.

• Yani örneğin Erdoğan tek başına kalırsa “Cumhurbaşkanı olmasına ‘Evet’ mi yoksa ‘Hayır’ mı referandumuna dönüşüyor. Peki yüzde 50+1’i yakalayamazsa ne oluyor?

O durumda seçilemez. Yeni bir süreç başlar.

• Daha iyi anlaşılsın diye soracağım. Resmen adayken ceza alan kişinin adaylıktan çekilme hakkı var değil mi?

Tabii çekilebilir. Tamamen iradi bir durum. İsterse yarışabilir ama seçilirse mazbata alamaz.

'MAHKEME KARARI SEÇİM SONRASI KESİNLEŞİRSE OLAY BİZDEN ÇIKIYOR'

• Mahkeme kararı seçim sonrası kesinleşirse ne olur? Diyelim hakkında yargı süreci devam eden aday seçildi, cumhurbaşkanı olarak yemin edip göreve başladı ve 2 ay sonra siyasi yasak kararı kesinleşti, o durumda ne olur?

Öncelikle o durumda olay bizden yani YSK’dan çıkmış oluyor. Karar mercii TBMM’dir. Fakat cumhurbaşkanlığı dokunulmazlığı ve sorumsuzluğu olduğu için etkilenmez, dönem sonuna bırakılır. Milletvekillerinin de çok başına geliyor biliyorsunuz. Anayasadaki istisnai hükümler dışında milletvekilliği düşmüyor.