Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Yönetim Kurulu, birliğin adından “Türk” kelimesinin kaldırılması tartışmalarıyla ilgili aldığı kararı kamuoyuyla paylaştı.

Kararda, TMMOB’a yönelik baskıların nedeninin, “örgütün mesleki alanlardan hareketle oluşturduğu mesleki politikalarla yürüttükleri mücadele olduğu” ifade edildi.

Ayrıca, “Anayasa’nın 135. maddesi uyarınca kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olarak Anayasa’dan, yasadan aldıkları yetki ve üyelerinden aldıkları güçle adlarına, yasalarına ve mesleklerine sahip çıkma kararlılığında olduklarını” ifade ettiler.

Tartışma, “Savaş bir halk sağlığı sorunudur” dedikten sonra operasyona maruz kalan Türk Tabipleri Birliği’yle (TTB) ilgili konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şu sözleriyle başladı: “Onun başındaki 'Türk' ifadesi zaten Bakanlar Kurulu kararı, onun oradan süratle çıkartılması lazım. Sadece Tabipler Birliği değil, Barolar Birliği ile ilgili de aynı şey. Bunların milli, yerli, bu ülkenin yaptığı vatanı koruma ile ilgili mücadelede yanımızda olma durumları yok...”

Türk Tabipleri Birliği ve Türkiye Barolar Birliği’nin yanı sıra örneğin Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği de isimlerini, aynı adlı kanunlardan, bu kanunlar da dayanaklarını Anayasa’nın 135. maddesinden alıyor.

TMMOB da bugünkü yazılı açıklamasıyla duyurduğu 10 Şubat tarihli Yönetim Kurulu kararında, bu Anayasal dayanağa vurgu yaptı.

“TMMOB’a yönelik baskıları yeni değil”

TMMOB Yönetim Kurulu, “Cumhurbaşkanı ve Hükümet sözcülerinin meslek kuruluşlarını hedef alan ifadeleri ardından karalama kampanyaları başlatıldığını” ifade etti.

Meslek kuruluşlarının isimlerinde bulunan “Türk”, “Türkiye” ifadelerinin kaldırılacağı, birden fazla oda veya birlik kurulacağına dair tartışmalarla ilgili, TMMOB şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bir süredir siyasi iktidarın tasarruflarını eleştiren kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına karşı bir linç kampanyası başlatıldı. İktidarın kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ve TMMOB’ye yönelik baskıları yeni değil. TMMOB Yasası’nın defalarca değiştirilmeye çalışılması, Birliğimiz ve odalarımız üzerinde idari ve mali denetim adı altında hiyerarşik yapının kurulmak istenmesi, Kimya Mühendisleri Odamız Yönetim kurulunun görevden alınması için dava açılması bu baskıların bazıları.”

“Bu baskıların gerçek nedeni TMMOB’nin mesleki alanlardan hareketle oluşturulan mesleki politikalarla; tüm yeraltı ve yerüstü zenginliklerimizin, kültürel varlıklarımızın, insan kaynaklarımızın rant ve çıkar çevreleri için değil ülke ve halk yararına değerlendirilmesi için yürüttüğümüz mücadeledir. Açtığımız davalarla, yürüttüğümüz kampanyalarla, hazırladığımız bilimsel raporlarla, kamuoyuna yönelik yaptığımız açıklamalarla yağma, talan ve rant uygulamalarına karşı çıkışımızdır.”

“Mesleki denetim” vurgusu

TMMOB’un açıklamasında, “Mühendislik, mimarlık ve planlama mesleklerinin yaşamı, yaşam alanlarını düzenleyen meslekler olduğunun” altı çizildi ve kamu hizmeti vurgusu yapıldı:

“Birliğimiz ve odalarımızın en önemli işlevlerinden biri de kamusal nitelikli mesleki denetimdir. Kamu yararı gözetilerek uygulanan mesleki denetim; mühendislik, mimarlık ve şehir plancılığı mesleklerinin, bilimsel ve teknik ilkelere uygun olarak, yeterli niteliklere sahip mühendis, mimar ve şehir plancıları tarafından, kamu sağlığı ve güvenliği gözetilerek icra edilip edilmediğinin denetimi için en önemli ve tek mekanizmadır.”

TMMOB aynı adlı kanunla kuruldu

Adında “Türk” veya Türkiye” geçen kuruluşların çoğu, “kamu hizmeti çerçevesinde” görülüyor ve Anayasa’nın “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları” başlıklı 135. maddesinde tanımlanıyor. Ancak bu tanımlamada, meslek örgütlerinin adları yer almıyor.

27 Ocak 1954 tarihli 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nda, birliğin kuruluş maddesi olan 1. maddesi şöyle:

“Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını icraya kanunen yetkili olup da mesleki faaliyette bulunan yüksek mühendis, yüksek mimar, mühendis ve mimarları teşkilatı içinde toplayan tüzel kişiliğe sahip Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği kurulmuştur.”

Bu kanunla mühendis ve mimarların teşkilatın çatısı altında toplanması öngörülüyor.