13 Mayıs 2014’te Manisa'nın Soma ilçesinde 301 madencinin hayatını kaybettiği iş cinayetinin üzerinden beş yıl geçti.

Olaydan 11 ay sonra, 13 Nisan 2015’te Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye başlanan iş cinayeti davasında 5'i tutuklu 51 sanık yargılandı.

11 Nisan 2018'de sonuçlanan davada 37 kişi beraat etti. 9 kişi adli kontrolle serbest bırakıldı. Beş kişinin tutukluluğuna devam kararı verildi. İtiraz yoluyla İstinaf Mahkemesi'ne giden dosyada tutuklu beş sanıktan biri olan Can Gürkan'ın tahliyesine karar verildi.

İstinaf Can Gürkan'ın tahliyesine karar verdi

Yerel mahkeme 11 Nisan 2018'de açıkladığı kararında tutuklu sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan'a "taksirle insan öldürmekten" 15 yıl hapis cezası ve madencilik işinden 3 yıl süreyle men verdi. Tutukluluğunun devamına hükmedildi.

Sanıklar ve avukatlarının itirazıyla yerel mahkemenin kararı İstinaf’a taşındı. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, 19 Nisan 2018 tarihli kararında Manisa'nın Soma ilçesinde 301 işçinin hayatını kaybettiği iş cinayeti davasında 5 tutuklu sanığa verilen 15 ila 22 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezalarını yerinde buldu.

Ancak Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’ın ise “toplam infaz süresini aşacak şekilde tutuklu kalacağı anlaşıldığından” yurtdışı çıkış yasağı konularak tahliye edilmesine karar verdi.

Alp Gürkan’ın beraat kararı da onandı

İstinaf, yerel mahkemenin tutuklu sanıklar Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi ve İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik ve Maden Mühendisi Ertan Ersoy hakkında verdiği 15 ile 22 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezalarını ise yerinde buldu ve tutukluluk hallerinin devamına karar verdi.

Ayrıca, tutuksuz yargılanan 9 sanığın adli kontrol şartını ve esas hakkında mütalaada “asıl sorumlu” diye nitelendirilen Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan’ın da aralarında bulunduğu 37 sanığın beraat kararları da yerinde bulundu.

Kararı değişen heyet verdi

4 Temmuz 2017’de Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi heyetinin başkanı değişti. Yeni heyetin başkanı Elbistan Ağır Ceza Hakimi Salih Pehlivanoğlu oldu.

Pehlivanoğlu, Afşin Elbistan B Termik Santralinin Çöllolar kömür sahasında yaşanan ve 11 işçinin yaşamını yitirdiği, dokuz işçinin cenazelerinin ise halen toprak altında olduğu iş kazası davasında, sanıklara para cezası veren heyetin başkanıydı.

Ailelerin değişikliğe karşı Hakimler ve Savcılar Kurulu’na (HSK) yaptığı itiraz sonuçsuz kaldı. Davada nihai kararı Pehlivaoğlu başkanlığındaki heyet verdi.

Aileler Ankara’ya yürüdü

Yerel mahkemenin verdiği karar, katliamda hayatını kaybedenlerin aileleri ve avukatları tarafından tepkiyle karşılandı.

Davanın avukatlarından Berrin Demir kararı "Berbat bir karar ve böyle bir kararı vermek akla, vicdana, her şeye topyekun aykırı” sözleriyle nitelendirirken itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacaklarını da kaydetti.

Katliamda hayatını kaybeden madencilerden Uğur Çolak, Bilal Malkoç ve Ali Şahin’in aileleri 12 Temmuz 2018’de kararı protesto etmek için Ankara’ya yürüme kararı aldı.

14 Temmuz’da İstanbul’da düzenlenen forumda konuşan Uğur Çolak’ın annesi Gülsüm Çolak, “Bir simit çalan çocuğa 20 yıl hapis cezası veren hukukun 301 kişinin ölümünden sorumlu olan kişilere verdiği cezayı kabul etmiyoruz” diyerek karara tepkisini dile getirdi.

Ardından Ankara’ya giden aileler yine hiçbir sonuç elde edemeden geri döndü.

Bilirkişi raporlarına rağmen kamu çalışanları yargılanmadı

Dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Soma'daki madeni inceleyip olumlu rapor veren 2 müfettiş ile kamu çalışanlarına soruşturma izni vermedi.

Çelik, “Maden ocakları benimle ilgili değil. Madenler konusunda bizim bakanlığımızın görevi teftiş ile sınırlı. Ocaklar, ruhsatlar ve işleyiş tamamen Enerji Bakanlığı’na bağlı” demişti.

Oysa dava süresince alınan bilirkişi raporları “madendeki her şeyin kusurlu olduğunu” ve “yaşanan olayın faciaya dönüşmesinin önlenebileceğini” söyledi. Raporlarda iş cinayetinden Soma Kömür İşletmeleri AŞ, Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sorumlu tutuldu.

Dava avukatı tutuklu

Hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla 11 yıl 3 ay hapis cezası kararı verilen Soma davası avukatlarından Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı 13 Kasım 2017’den beri tutuklu.

Dosya kapsamında Kozağaçlı’ya yöneltilen suçlamaların sebeplerinden biri ise Soma davasında mağdur ailelerin avukatlığını yapmış olması.