1988'in 16 Mart'ında Halepçe kasabasındaki binlerce Iraklı Kürt, Saddam Hüseyin güçlerinin düzenlediği kimyasal saldırıda hayatını kaybetti. Katliamdan geriye kalan görüntüler ise hâlen hafızalarda.
HALEPÇE
Sivilleri hedef alan en büyük zehirli gaz saldırısı olarak görülen Halepçe katliamının üzerinden tam 35 yıl geçti.
Yaklaşık sekiz yıl süren İran-Irak Savaşı'nın son aylarında, 16 Mart 1988 tarihinde çoğu kadın ve çocuklardan oluşan binlerce Iraklı Kürt, Halepçe'ye düzenlenen kimyasal saldırıda yaşamını yitirdi.
İran'ın tarafını tutan Kürt savaşçıların 15 Mart 1988'de ele geçirdiği Halepçe kasabasında 40 bini aşkın insan yaşıyordu. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak ordusu, Kürt güçlerin kontrolüne geçen kasabayı hem savaş uçaklarıyla hem de topçu birlikleriyle vurdu. Bunun üzerine Halepçe'deki Kürt savaşçılar ve kasabadaki erkeklerin büyük bölümü çevredeki dağlara çekildi. Geride çocuk, kadın ve yaşlılar kaldı.
Irak savaş uçakları ertesi gün ise İran sınırına yaklaşık 11 kilometre uzaklıktaki Halepçe'ye beş saat boyunca zehirli gaz bombaları yağdırdı. Sonuç korkunçtu: Yaklaşık 5 bin can kaybı.
Olay yerine ilk varan Sınır Tanımayan Doktorlar ekibi, hardal gazı kullanıldığını teyit etti. Belçikalı ve Hollandalı doktorlardan oluşan bu ekip, kullanılan zehirler arasında muhtemelen siyanür de olduğunu bildirdi.
***
Irak'ta 2003 yılında devrilen Saddam Hüseyin, Kürtlere karşı yürüttüğü Enfal Hareketi kapsamında 180 bin kişinin ölümünden sorumlu tutularak yargılandı.
Ancak başka bir hükümden aldığı idam cezasıyla 2006'da asıldı. Ölümünün ardından ise Kürtlere karşı "soykırım" uygulamaktan yargılandığı davada suçlu bulundu.
Saddam Hüseyin'in “Kimyasal Ali” lakaplı kuzeni Ali Hasan el Mecid ise 2010 yılında, aralarında Halepçe katliamının da bulunduğu zehirli gaz saldırılarının emrini vermekten idam edildi.
Halepçe'ye düzenlenen kimyasal saldırı sonrası bölgeden kaçan 500 bin kişi de Türkiye'ye sığınmıştı. Diyarbakır, Muş ve Mardin'de kurulan kamplara yerleştirilen sığınmacıların büyük bölümü, 1992 yılında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurulması üzerine Irak'ın kuzeyine döndü.