Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Soçi'deki görüşmenin sonucunda dün akşam Rusya'nın Soçi kentinde ortak bir bildiri kabul etti.
Bildiride, Suriye'deki gerilimi azaltma bölgelerinin ülkenin egemenliğini, birliğini ve bütünlüğünü bozmaması gerektiğini belirtildi.
Suriye'nin egemenliğine, birliğine ve bütünlüğüne bağlılıklarını vurgulayan Putin, Erdoğan ve Ruhani, "Gerilimi azaltma bölgeleri ve Suriye krizinin çözümüne yönelik hiçbir siyasi inisiyatif, ülkenin egemenliğini, birliğini ve bütünlüğünü hiçbir halükarda bozmamalı" ifadelerini kullandı.
"Kongreye hükümet de muhalefet de katılmalı"
Bildirinin önemli noktalarından biri Putin, Erdoğan ve Ruhani, Suriyeli hükümet ve muhalefet temsilcilerini kısa süre içinde Soçi'de yapılacak Ulusal Diyalog Kongresi'ne yapıcı katılım sağlama çağrısı oldu.
Belgede üç liderin kongrenin başarılı olmasını istediği ve bu amaç doğrultusunda görüşmeler yaparak kongrenin katılımcılarını belirleyeceği kaydedildi.
"11 aylık süreçte IŞİD'i sonlandırmalıyız"
Suriye'deki IŞİD varlığının sona erdirilmesi için işbirliğini sürdürme kararı alan liderler, şu ifadeleri kullandı: "BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'deki terör örgütleri listesinde yer alan örgütlerin yok edilmesine yönelik birkaç yıl süren uluslararası çabaların ardından 29 Aralık 2016'da ateşkes sağlanmasını izleyen 11 aylık süreçte IŞİD ve diğer terör örgütlerinin varlığını sonlandırmaya kararlı bir şekilde yaklaşmayı başardık.
"Bu çerçevede Rusya, Türkiye ve İran'ın terör örgütlerinin nihai olarak yok edilmesi için işbirliği yapması konusunda mutabakat sağladık."
"Uluslararası toplum katkı sunmalı"
Putin, Erdoğan ve Ruhani, uluslararası topluma Suriye'deki gerilimi azaltma sürecine destek verme çağrısı yaptı.
Bildiride, "Liderler, uluslararası toplumu Suriye'deki gerilimi azaltma ve istikrar tesis etme sürecine destek vermeye davet etti. Liderler, uluslararası toplumdan Suriye halkına ek insani yardımlar göndermesini, patlayıcı maddelerin temizlenmesine, tarihi mirasın korunmasına, altyapıların yenilenmesine yardımcı olmasını istedi" dendi.
"Esirlerin bırakılması için önlem alınmalı"
Siyasi sürecin başlaması amacıyla esirlerin serbest bırakılması, hayatını kaybedenlerin cesetlerinin teslim edilmesi ve kayıpların aranmasıyla ilgili gerekli önlemlerin alınması çağrısı da yapıldı.
Ortak bildiri metninde, "Liderler, Astana süreci çerçevesinde Suriye'de gerilimi azaltma bölgelerinin oluşturulmasının oldukça etkili olduğunu ve ülkedeki gerilim seviyesinin önemli ölçüde azalmasına, çekilen insan acılarının hafiflemesine, sığınmacı akımının durdurulmasına, sığınmacıların güvenli bir şekilde geri dönmeleri için uygun şartların oluşturulması için çalışmaların başlamasına yardım ettiğini vurguladı" ifadeleri de yer aldı.
Times: Putin "Suriye'yi kurtardık" diye övündü
İngiliz basını ortak bildiriyle ilgili eleştirel haberler getirdi. Times'ın Orta Doğu muhabiri Richard Spencer'ın imzasını taşıyan haberin başlığı, "Putin, 'Suriye'yi kurtardık' diyerek övündü" oldu.
Times'taki haberde şu satırlar da yer alıyor:"Soçi Zirvesi'nde çatışmasızlık bölgelerine de odaklanılması bekleniyordu. Ancak Suriye'de muhaliflerin en büyük destekçisi olan Türkiye ile Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı desteklemek için bu ülkeye on binlerce Şii milis gönderen İran, siyasi çözüm noktasında birbirlerinden çok uzaktalar."
Guardian: Varılan anlaşma farazi
İngiliz Guardian gazetesinin başlığı ise "Rusya, İran ve Türkiye, Suriye'deki savaşın son bulmasını tartışıyor" oldu.
Gazetenin diplomasi muhabiri Patrick Wintour'ın kaleme aldığı haberde, zirvenin Suriye'deki soruna çözüm bulunması için organize edildiği hatırlatılıyor, varılan anlaşmayla ilgili olarak "farazi" yorumu yapıldı.
Patrick Wintour yine de bu anlaşma ile muhtemelen Beşar Esad'ın görevini sürdüreceği görüşünü ortaya koydu.