Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine sınırı bulunan ülkelerle sınır ticareti kapsamındaki ithalat ve ihracat kuralları belirlendi.
Bakanlar Kurulu'nun, Sınır Ticaretinin Düzenlemesine İlişkin Kararı, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Artvin, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis ve Hatay'daki esnaf ve tacirin sınır ticareti kapsamında ithalat ve ihracat yapabilmesi ve mağaza kiralayabilmesi için 3 yıl geçerliliği bulunan "Sınır Ticareti Belgesi"ne sahip olması gerekecek. Söz konusu belgeye ilişkin başvurular, il ticaret odası veya il ticaret ve sanayi odasına yapılabilecek.
Her bir komşu ülke için ithalat değer limitleri, 75 milyon doları kadar tarım, 75 milyon doları kadar da sanayi ürünleri olmak üzere yıllık toplam 150 milyon dolar olarak belirlenirken, bu limit 150 milyon dolardan daha az olarak da tespit edilebilecek.
Esnaf ya da tacirlerle mağaza kiralayanlar 30 gün içinde en fazla 75 bin dolar karşılığı Türk lirasına kadar değerde eşya ithal edebilecek.
İthalatlarda tek ve maktu vergi uygulanacak. Tek ve maktu vergi, gümrük vergisi oranı sıfır, KDV ile özel tüketim vergisi oranları tam olarak hesaplanacak.
Bu karar kapsamında ithal edilen ürünler, Artvin, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis ve Hatay'da satılabilecek. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca ihtiyaç duyulması halinde tarım ürünlerinin ithalatında ülkedeki hasat dönemi de dikkate alınarak mevsimsel kısıtlama yapılabilecek.
Sınır Ticaret Belgesi sahipleri, ilgili gümrük kapısı veya sınır ticaret merkezinde ihracat yapabilecek. Ayrıca ihracı yapılacak eşyanın faturası ile ihracatçı birliğince onaylanmış gümrük beyannamesinin yetkili gümrük idaresine sunulması zorunlu olacak.
İhracı ve ithali yasaklanmış ve ithali belli kurumlara bırakılan maddelerle petrol, silah, mühimmat, patlayıcı ürünler, amonyum nitrat ve benzeri maddelerin sınır ticareti yapılamayacak.
Öte yandan canlı ve hayvan ve hayvansal ürünlerin ticareti ile sağlık açısından riskli ürünlerin ticaretine de izin verilmeyecek.
Karar kapsamında ithal edilen ürünlerin güvenli olması, ithalatçının sorumluluğunda olacak. İthal edilen ürünlerin güvenli olmadığının tespit edilmesi durumunda, ilgililere cezai işlem uygulanacak.
Karar kapsamında Gürcistan ile Sarp ve Türkgözü, Nahçıvan ile Dilucu, İran ile Gürbulak,Kapıköy, Esendere, Irak ile Habur, Derecik ve Üzümlü, Suriye ile Nusaybin, Akçakale, Karkamış, Öncüpınar ve Cilvegözü sınır ticaretine yetkili gümrük kapıları olarak belirlendi. Gümrük hattı üzerinde ise İran ile Sarısu, Esendere ve Kapıköy, Nahçıvan ile de Dilucu ticaret merkezlerinden sınır ticareti yapılabilecek.
Sınır ticaretinin amacına uygun olarak yürütülmesi ve izlenmesinden ilgili valiler sorumlu olacak. Valilikler, belediyeler ve il özel idareleri tarafından veya bunlar adına kurulan vakıf, dernek ve firmalar bu karar kapsamında ithalat ve ihracat yapamayacak.
Daha önceden düzenlenen sınır ticaretiyle ithalat uygunluk belgeleri ile sınır ticaret merkezlerindeki mağazaların kira sözleşmelerinin süreleri sonuna kadar geçerli olacak.