Rusya Devlet Başkanı Putin Kafkas bölgesinin güvenliği için Rus ve Ermeni ordularının birleşme yasasını imzaladı. Bu anlaşma 5 yılık süreyle geçerli olacak ve her iki ülkenin savunma bakanları tarafından uygulanacak.
Haber İşxan Miroyev
Bu olay sadece Ermenilerin bölgesel karşıtları olan Türkiye ve Azerbaycan tarafından tepkiyle karşılanmadı, Ermenistan içinden de tepkiler geldi. Tepkiler politik ve ideolojikti, çok yoğun duygusal eleştiriler de yönetildi.
Her iki ülke ordu birimlerinin birleştirilme anlaşmasının ana nedeni Kafkas bölgesinden Rusya Federasyonu ve Ermenistan’a karşı gelebilecek tehditlere karşı savunma geliştirmek; ortak sorumluluk çerçevesinde her iki ülkenin karadan olan sınırlarının korunması; her iki ülkenin hava sahası sınırlarının korunması; Rusya federasyonu ve Ermenistan’ın bölgedeki önemli tesislerinin savunması.
BU YASANIN HAYATA GEÇMESİNİN SONUÇLARI NE OLACAK?
Bu yasa çerçevesinde Erivan ve Gümrü’de bulunan 102’inci Rus askeri üssü ve Ermenistan 5. Kolordusu temelinde birleşik ordu oluşturulacak. Ordunun komutanlığına ise Ermenistan 5. Kolordusu Komutanı Generali Andranik Makaryan getirilecek. Büyük olasılıkla ordunun karargah komutanlığına da bir Rus general atanacak. Bu çerçevede ortak bir komuta oluşturulacak ve dış tehditlere karşı savunma planlaması da ortaklaşa yapılacak. Şu an hava savunma sistemi oluşturulmuş ve bir de karadan savunmanın oluşturulması beklenmektedir.
Rus basını bu yeni ordunun Rusya ve Ermenistan’ın kara sınırlarının korunması için oluşturulduğunu yazdılar. Rusya ve Ermenistan’ın ortak kara sınırlarının olmadığını göz önüne getirirsek bu ne anlama gelmektedir?
Ermenistan’ın batı sınırları, Türkiye’yle olan sınırlar 1991 yılından beri Rusya ve Ermenistan sınır muhafaza birlikleri tarafından ortaklaşa korunmaktadır. Sınırların ortak savunma sisteminin oluşturulması uzun bir zaman aldı. 1995 yılından bu yana yapılan Ermeni-Rus ordularının ortak tatbikatlarıyla da var olan sorunların çözümü geliştirildi. Bundan dolayı da ortak hedefler çerçevesinde orduların birleşmesi pratik olarak şimdiden hazır.
ERMENİSTAN SINIRLARININ BİRLİKTE KORUNMASI
Uzmanların görüşüne göre bu ordu güney Kafkasların en güçlü ve büyük ordusu olacak. Bölgedeki hiç bir ülkenin böyle bir askeri gücü bulunmamakta. Bu ordu sadece Ermenistan’ın Türkiye’yle ve İran’la olan sınırlarını değil tüm sınırlarını koruyacak. Soru işareti yaratan olay ise bu yasa çerçevesindeki Rusya askerlerinin Ermeni-Azeri sınırında da yerleşip yerleşmeyeceğidir?
Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki askeri-siyasi dengeye bakılırsa Ermeniler için sadece Azerileri değil Türkiye de tehdit olarak görülüyor. Ermeniler bu Türkiye tehdidin önünü Rusya’nın askeri üssünü bulundurmakla alıyor. Bunun sayesinde Ermenistan gücünün büyük kısmını batı tarafında bulunduruyor. Azerbaycan için de sadece Ermenistan tehdit oluşturmuyor Iran tehdidi de var. O da mecburen bazı güçlerini Iran sınırlılarının güvenliğine ayırıyor. Ermenistan batıdan gelebilecek tehdidi Rusya üssünü bulundurarak önlüyor.
Ermeni uzmanları Rus ordusunun Azerbaycan sınırlarına yerleştirilmeyeceği kanısındadır tabi ki eğer direkt bir saldırı gerçekleşmezse. Ama eğer Dağlık Karabağ sorunu tekrar şiddetlenirse o zaman bu ordu devreye girebilir.
Dağlık Karabağ bölgesinin sınırları Rusya üssünün sorumluluk alanına girmiyor. Böyle olunca bu ordu orada devreye sokulamaz oluyor. Ama bazı siyasi açıklamalar bu ihtimali tümden göz ardı edilmemesi gerektiği yönünde. Mart ayında yapılan Ermenistan ordusunu karargah komutanı Moves Akopyan ve Rusya ordusunun karargah komutanı Valeri Gerasimov arasındaki görüşmelerden sonra Ermenistan’daki Rusya üssünün bölgedeki istikrarın garantisi olduğu açıklandı. Halbuki ondan daha önceki dönemlerde Rusya’nın 102’inci kolordusunun sadece Ermenistan sınırları güvenliğinin garantörlüğünden söz edilirdi. Şimdi ise tüm bölgeden söz edilmesi bunun için Dağlık Karabağ’ın da dahil edildiği anlamını taşıdığını söylüyorlar Rus uzmanlar. Tabi ki bu sadece görüştür. Resmi olarak şu ana kadar herhangi bir açıklama yok. Halen de Dağlık Karabağ Rusların 102’inci kolordunun güvenlik sorumluluğuna girmiyor.