Ermenistan’ın Başkenti Erivan’da 17 Temmuz’da gerçekleşen “Sasun Delileri” isimli grubun polis merkezi baskını sonrası gelişen protestolar sürüyor.
Milliyetçilik temelli başlayan tepkiler, giderek yoksulluk ve yolsuzluk protestolarına dönüştü.
Kendilerini “Nor Hayastan" (Yeni Ermenistan) muhalif siyasi hareketi üyesi olan tutuklu Jirayr Sefilyan’ın mücadele arkadaşları olarak tanıtan “Sasun Delileri” grubu, 17 Temmuz Pazar sabaha karşı 05.30’da sosyal medyada “Sevgili Yurttaşlar” hitabıyla bir mektup paylaştı.
Mektupta halka uzun süredir Ermenistan’da bir şeyleri değiştirmek için çalışan Sefilyan’a ve kendilerinin politik çabalarına tehdit ve baskı ile engel olunduğunu ve bu sebeple artık silahla mücadeleye başlayacaklarını duyurdu. Çağrıda ayrıca Serj Sarkisyan’ın Karabağ’da toprak vererek hedeflediği çözüme izin verilemeyeceği de belirtildi. Ermenistan’ın geleceği için halkı silahlanmaya ve sokakları işgal etmeye çalışan grup ayrıca Ermenistan ve Karabağ’ın polis ve ordusunun da desteğini istedi.
Bu açıklama yayınlandığı sırasında “Sasun Delileri” adlı silahlı grubun Ermenistan’ın başkenti Yerevan’daki “Erebuni’’ polis karakolunu bastıkları ve 7 polis memurunu rehin aldıkları açıklandı. Çatışma sırasında bir polis memuru yaralanarak hayatını kaybetti.
Pazar günü bir polis memurunun sağlık sebebi ile serbest bırakılmasının ardından, bir polis ve bir ambulans şoförü de çarşamba günü serbest bırakıldı. Yaralanarak hastaneye kaldırılan altı yaralı arasında bulunan bir kişi ise aynı gün taburcu edildi. Ayrıca silahlı gruptan iki kişinin de polise teslim oldu. Çarşamba günü iki doktor eylemciler tarafından rehin alındı.
Ayrıca eylemcilerden Pavlik Manukyan ile oğlu Aram Manukyan da yaralandı.
Polis, eylemcilerin ilk ateş açtığını iddia ederken, eylemciler de protestolar sürerken polisin eylemin sürdüğü polis merkezine operasyon düzenlediğini söylüyor.
Hafta boyunca binlerce kişi Erivan sokaklarında polis istasyonunu işgal eden Yeni Ermenistan Partisi mensubu kişileri desteklemek için sokakları doldurdu.
Sarkisyan'ın istifası isteniyor
Merkezi yerlerde toplanan halk sosyal adalet ve Devlet Başkanı Sarkisyan’ın istifasını istiyor, her akşam işgal eyleminin sürmekte olduğu Erbuni bölgesine yürüyor.
Salı gecesi yürüyüş sırasında polisin açtığı ateş sonucu iki kişinin yaralandı.
Protestolarda “özgür bağımsız Ermenistan” “Serj, ayrıl” ve eylemcilerden sembol haline gelen Pavlik Manukyan'a hitaben “Pavlik” sloganları atılıyor.
Hafta içinde yüzlerce protestocu gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında Atom Agoyan'ın yönettiği Ermeni Soykırımı'na dair Ararat filminin oyuncularından Kanada doğumlu Arsine Khancian da vardı. Khancian, kameralar kayıt altındayken polis tarafından gözaltına alınıp bir süre sonra serbest bırakıldı.
Jirayr Sefilyan kimdir?
1967'de Lübnan'da doğan Ermeni siyasi ve aktivist Jirayr Sefilyan 1990 yılından bu yana Ermenistan’da yaşadığı halde vatandaşlık alabilmiş değil. Dağlık Karabağ savaşına katılmış olan Sefilyan, Karabağ sorununun çözümü için yürütülen müzakere sürecinde Sarkisyan hükümetini tavizkar olmakla eleştiriyor.
Ermenistan'da rejim değişikliği, Azerbaycan'a karşı tavizsiz duruş temelinde kampanyalar yürütüyor. Sefilyan yaklaşık bir buçuk ay önce “Yasadışı bir şekilde silah temin etmek, silah transfer etmek ve silah bulundurmak” suçlamasıyla gözaltına alınarak tutuklandı. Sefilyan, geçtiğimiz Ekim'de yapılan bir gösteride konuşmuş ve "İktidarın sadece seçimler yoluyla değiştirilemeyeceğini, bunu gerçekleştirmenin tek yolunun halkın silahlı ayaklanması olduğunu" söylemişti.
Pek çok kamu binası ve telekomünikasyon merkezinin ele geçirilmesine ilişkin planları olduğu iddia edilen Sefilyan, bunun üzerine gözaltına alınmıştı.
“Sasun Delileri” kimdir?
Aslında “Kurucu Meclis” adını taşıyan hareketin sempatizan grubu olarak kurulan “Sasna Dzrer” 1990 yılında Karabağ savaşına katılan “özgürlük savaşçıları yani Azadamardiklerin bir araya geldikleri silahlı bir grup.
En bilinen üyeleri Pavlik Manukian (fedai), Varujan Avetisyan (emekli albay), Tigran Manukian (Pavlik Manukian’ın oğlu), Gagik Yeghiazaryan,(Mimar), Areg Kiurexyan, Sergei Kiurexian, Armen Bilyan, Edvard Grigoryan, Araik Khandoyan. Grup adını eski bir Ermeni halk destanından alıyor.
8-10 yy döneminde yazılan Ermeni “Sasna dzrer” (Sasun’un delileri) kahramanlık destanına göre 852 yılında Ermenistan’a saldıran Arap ordusu, Sasun’da 30 bin kişiyi katleder ancak akabinde Tornikyanlar, büyük kayıplara rağmen Sasun’u ellerinde tutmayı başarır. Destan kısaca Sasun’un Arap işgalcilere karşı sürdürdüğü mücadeleyi anlatır.