Nobel Ekonomi Ödülü, Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson’a verildi.
2024 Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi, ekonomideki kurumların gelişimi ve refaha olan etkileri üzerine yaptığı çalışmalarla Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson oldu.
Daron Acemoğlu, ödül aldığına dair yaptığı açıklamada, “Genel olarak konuşursak, yaptığımız çalışmalar demokrasiden yana” ifadelerini kullandı.
NOBEL EKONOMİ ÖDÜLÜ DARON ACEMOĞLU’NA VERİLDİ
PolitiKARS’ın ajanslardan derlediği bilgilere göre; bu yıl Nobel Ekonomi Ödülü, Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson’a verildi.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, bu ödülün verilme nedenini “Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson, toplumsal kurumların bir ülkenin refahı için önemini göstermiştir” şeklinde açıkladı.
Açıklamada, "Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu toplumlar ve nüfusu sömüren kurumlar, büyüme ya da olumlu bir değişimi teşvik edemez" denildi.
GELİR FARKLILIKLARINI AZALTMAK BÜYÜK BİR ZORLUK
Nobel Ekonomi Ödülü Komitesi Başkanı Jakob Svensson, ülkeler arasındaki gelir farklarını azaltmanın günümüzün en büyük zorluklarından biri olduğunu belirterek, ödül sahiplerinin bu konuda toplumsal kurumların önemini vurguladığını ifade etti.
ACEMOĞLU: “DEMOKRASİ HER DERDE DEVA DEĞİL"
Ödülün açıklanmasının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Acemoğlu, "Sömürgeciliğin iyi mi yoksa kötü mü olduğunu sormak yerine, farklı sömürgecilik stratejilerinin varlığını sürdüren farklı kurumsal modellere yol açtığına dikkat çekiyoruz. Genel olarak konuşursak, yaptığımız çalışmalar demokrasiden yana. Ancak demokrasi her derde deva değildir" dedi.
Ayrıca, demokrasi olmayan ülkeler için ekonomik ilerlemeyi hızlandırma yollarının bulunduğunu da belirtti.
NOBEL ÖDÜLÜ HAKKINDA
Nobel Ödülleri, İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1900 yılında kurulan Nobel Vakfı tarafından veriliyor.
Bu ödüller, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp dallarında en başarılı birey veya kuruluşlara takdim ediliyor.
Ekonomi Ödülü ise 1968 yılında İsveç Merkez Bankası tarafından Alfred Nobel’in anısına konulmuş olup, ilk kez 1969 yılında verildi.
Ödül törenleri her yıl 10 Aralık'ta düzenleniyor ve toplamda 49 defa yapıldığı bilinen ödül iptalleri çoğunlukla Birinci ve İkinci Dünya Savaşları dönemindedir.
2020 ve 2021’de Kovid-19 salgını nedeniyle ödül törenleri gerçekleştirilemedi.
11 milyon İsveç kronu değerindeki ödül, kazananlar arasında eşit olarak paylaştırılacak.
DARON ACEMOĞLU KİMDİR?
Daron Acemoğlu, ABD'nin Massachusetts Institute of Technology (MIT) Üniversitesinde Enstitü Profesörü unvanına sahiptir.
Ekonomi ve yoksulluk tarihi, yeni teknolojilerin ekonomik büyüme ve eşitsizlik üzerindeki etkileri konularında 25 yıldır araştırmalar yapmaktadır.
1967 İstanbul doğumlu olan Acemoğlu, 2000 yılında ekonomi profesörü unvanını aldı ve 2019’da en yüksek akademik unvan olan enstitü profesörlüğüne terfi etti.
Acemoğlu, 2005 yılında John Bates Clark Onur Ödülü ile ve 2013 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü ile ödüllendirilmiştir.
2006'da James A. Robinson ile birlikte yazdığı "Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri" ve 2012’de yayımlanan "Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri" eserleri önemli başarılara imza atmıştır.
ULUSLARARASI ARAŞTIRMALARDA ETKİ
Acemoğlu ve Robinson’un yayımladığı "Why Nations Fail" (Ulusların Düşüşü) adlı book, New York Times çok satanlar listesine girmiştir.
Bu eser, uluslararasındaki refah farklarının temel nedeninin coğrafi, tarihi ya da kültürel faktörler değil, ekonomik ve siyasi kurumların kalitesine bağlı olduğunu vurgulamaktadır.