Kars Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Selçuk Ural ve Yrd. Doç. Dr. Nebahat Arslan’ın ortak çalışmasıyla ‘Cumhuriyet Devri Kars Tarihi (1923-1950) adlı eser yayımlandı.
Kitap, Kars’ın sosyal, eğitim, kültürel, ekonomik ve mülki-idari yapısını dönemin arşiv, hatırat, basın ve süreli yayınlar gibi önemli kaynaklarından yararlanarak ortaya koyduğundan sonraki çalışmalara ışık tutacağı ümit edilmektedir.
Cumhuriyet Devri Kars Tarihi, bölge ve şehir tarihini aydınlatmaya yönelik hazırlanan eserlerin dördüncüsüdür. İlki Geçmişten Günümüze Kars Tarihi olup Kars’ın ve yakın coğrafyasının Eskiçağlardan Milli Mücadeleye kadar uzanan süreci ayrıntılarıyla ele almıştır. Geniş bir arşiv ve bibliyografyaya sahip olan eser Kafkas Üniversitesi tarafından 2011 yılında yayınlanmıştır. İkinci eser ise, Kars tarihinin önemli bir kesitini oluşturan Rusların baskısıyla 1828’den 1950’lere kadar devam eden Kafkasya’dan Anadolu’ya göçleri anlatan Osmanlı’dan Cumhuriyete Kafkas Göçleri (1828-1943) adlı eserdir. Bu çalışma da 2011 yılında Kafkas Üniversitesi tarafından yayınlanmıştır. Üçüncü eser “Kars Basın Tarihi” adlı kitaptır. 1921-1980 yılları arasında Kars, Ardahan, Iğdır, Sarıkamış ve Kağızman’da çıkarılmış olan gazete ve dergiler bir araya getirilerek bölgenin zengin basın dünyası günümüz bilim ve kültür dünyasına kazandırıldı.
Son çalışma ise “Cumhuriyet Devri Kars Tarihi 1923-1950” adını taşımaktadır. Eserin giriş kısmında Milli Mücadele Döneminde Kars, Birinci Bölümde Kars’ta Nüfus ve Eğitim, İkinci Bölümde Kültür, Sanat ve Basın Hayatı, Üçüncü Bölümde Ekonomi, Ulaşım ve Sağlık, Dördüncü Bölümde Mülki-Siyasi ve İdari Yapı ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır. Daha önce bu konuda bir çalışma olmaması hasebiyle orijinal içeriği olan, arşiv belgelerine dayalı ve geniş kaynak taraması ile yapılmış bir eserdir. Bu nedenle Kars tarihi ile ilgilenenlerin dikkatini çekeceği düşünülmektedir.
Tarih Bölümü on yılı aşkın bir süredir Kars tarihi ile ilgili birçok doktora ve yüksek lisans tezini bilim dünyasına kazandırmıştır. Arpaçay ve Aras Havzası Tarihi ve Arkeolojik Araştırmaları, Çıldır Beylerbeyliğinin Kuruluşu-Gelişmesi, I. Dünya Savaşı Kafkas Cephesi’nde Türk-Rus Mücadelesi, Kars’ta Siyasi ve Sosyal Hayat (1946-1960) adlı doktora çalışmalarının yanı sıra Ardahan’da Siyasi, Ekonomik ve Sosyal Yapı, Osmanlı Dönemi Kars Köy Adları ve 19. Yüzyıl Salnamelerinde Kars Vilayeti adlı yüksek lisans tezleri hazırlanmıştır.
Kars’ın ve bölgenin tarihi ve kültürel zenginliği devam eden çalışmalarla daha da aydınlatılacaktır. Bu noktada şehir kamuoyundan Kafkas Üniversitesi’nin ve Tarih Bölümü’nün desteklenmesi bekleniyor.