Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019"u açıkladı.
Bakan Albayrak paket içeriğini açıklamadan önce, "Bu paketle ekonomimizin karşılaştığı en temel sorunlara yeterli çözümler sağlayacağını düşündüğümüz adımların ilk aşamasını ele aldık. Sadece 2019 yılında hayata geçirmeyi taahhüt ettiğimiz düzenlemeleri ve adımları paylaşacağız. Gelecek yıl atılacak adımların paylaşımı seneye yapılacak" bilgilendirmesini yaptı.
Bakan Albayrak, sorunlu kredilerin bir kısmının ulusal ve uluslararası yatırım fonlarına transfer edileceğini açıkladı.
Güne sakin başlayan ve Bakan Berat Albayrak'ın açıklamaları öncesi hafif aşağı yönde 5.67'ler seviyesinde işlem gören dolar/TL, "ekonomide yapısal dönüşüm adımları" paketine ilk tepkide yukarı yönlü hareketlendi. 5.72 seviyesine kadar yükselen dolar 5.68-5.69 seviyelerinden işlem görüyor.
Albayrak, 'ekonomide zorlu iki yılın ardından 2021'e gelindiğinde dengelerin yerine oturacağını öngören' Yeni Ekonomi Programı'nı (YEP) 2018 yılının sonunda düzenlediği basın toplantısıyla tanıtmıştı. Bu açıklamadan sonra Berat Albayrak'ın Yeni Ekonomi Programı (YEP) kapsamındaki hedeflere yönelik reform paketini açıklamak için kameralar karşısına geçti.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıklamalarından satır başları:
Ekonomi politikalarımız açısından önemli bir gündem için buradayız. Sözlerimin hemen başında birazdan açıklayacağımız paketin ülkemiz için hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum.
Ağustos ayından bugüne kadar STK'ların katkı ve raporlarını alarak paketi hazırladık. İzleyeceğimiz politikaları şeffaf biçimde kamuoyu ile paylaşacağımızı söyledik. Ağusost'a ayında Yeni Ekonomi Yaklaşımımızı paylaştık.
Türkiye bir kez daha seçim dönemini geride bıraktı. Adeta demokrasi şöleni olarak başarını bir şekilde çıktı. Cumhur İttifakı vatandaşlarımızdan güçlü bir güvenoyu almıştır. Türkiye'nin önünde 4,5 yıllık seçimsiz bir dönem vardır. Reform süreci 4,5 yıl boyunca devam edecektir.
İşte bugün büyük ve güçlü Türkiye ekonomisinin altyapısı için reformların ilanı için bir aradayız. Sadece 2019 yılında hayata geçirmeyi taahhüt ettiğimiz düzenlemeleri ve adımları paylaşacağız. Gelecek yıl atılacak adımların paylaşımı seneye yapılacak. YEP’te koyduğumuz hedeflere ulaşmak için sadece 2019’da hayata geçireceğimiz düzenlemeleri sizlerle paylaşacağız.
Bu zamana kadar teknik detay ve içeriği ile ilgili önemli çalışmalar yapıldı ve hayata geçirilmeye hazır hale getirildi. Tahsili gecekmiş alacaklar için tüm bankacılık sistemi için tedbirler aldık.
ULUSAL VERİ MERKEZİ KURULACAK
Kamu bankalarına toplam 28 milyar TL Devlet İç Borçlanma Senedi verilecek. Özel bankaların ihtiyaç halinde hazır tuttukları yeniden sermayelendirme planları çerçevesinde sermayeleri artırılacak. Dengelenme süreci boyunca temettü dağıtmanın ve yöneticilere yapılan nakdi prim ödemeleri sonlandırılacak. Ulusal veri merkezi kurulacak. Kamu bankalarını bilançoları çok daha dirençli hale getirilecek. Özel bankalarımız yeniden sermayelendirme adımlarını zaten yürütüyorlar.
"KAMU BANKALARININ SERMAYESİNİ GÜÇLENDİRECEĞİZ"
Reform alanlarımızın başında finansal sektör geliyor. İlk alan bankacılık. Reel sektörü finanse etmeye devam etmesini temin etmek en önemli önceliklerinden biridir demiştik. Tahsili gecikmiş kredilerin oranı yüzde 4,2 düzeyinde. Tahsili gecikmiş alacakları bankacılık sektörü için bir risk oluşturmuyor. Sektörün daha dirençli hale gelmesini önemsiyoruz. Bu kapsamda bir dizi önlemi alıyoruz. Kamu bankalarının sermayesinin güçlendirilmesi içni 28 milyar TL'lik DİBS kamu bankalarına verilecek. Bilançoları çok daha dirençli hale getirilecek. Özel bakalarımız yeniden sermaye planlarını yürütüyorlar. İhtiyaç halinde bu sermayelendirmeyi yapacaklar. Ulusal veri merkezini de kuracağız. Bir diğer adım akktif kalitesinin artırılması. Bankalar Birliği öncülüğünde kamunun olmadığı bir yapıda enerji ve inşaat gibi önem teşkil eden sektörlerde enerji girişim fonu ve gayrimenkul fonu oluşturulması var.
"KIDEM TAZMİNATI REFORMUNU HAYATA GEÇİRECEĞİZ"
Emeklilik sisteminin reforme edilmesi en önemli yapısal reformlardan biri. Daha sürdürülebilir emeklilik sistemi vatandaşa fayda sağlayacak. Tamamlayıcı emeklilik sistemiyle tasarruflar artırılarak dış müdahalelere karşı ekonomi güçlü hale gelecek. BES ve Kıdem tazminatının yapılandırılması tüm paydaşların katılımıyla kıdem tazminatı reformunu hayata geçireceğiz. Kıdem tazminatı fonu ile BES'in entegrasyonu planlanıyor. Yeni yapıyla birlikte 5 yılda sistemde biriken fonların milli gelirin yüzde 10'unun üstüne çıkacağını öngörüyoruz.
Sigortacılık denetleme ve düzenleme kurumu hayata geçirilecek. Sigortalanmayan sektörlerin sigortalanmasına imkan sağlayacağız.
BDDK koordinasyonunda mali şeffaflığın artırılması için gerekli tedbirleri de hayata geçirecekler. Ulusal kredi derecelendirme şirketi kurulması işlemini bu yıl içinde tamamlayacağız.
"TARIMDA MİLLİ BİRLİK PROJESİ MAYISTA AÇIKLANACAK"
Bir diğer adım enfasyon konusu. Enflasyondaki en önemli sorunların başında gıda geliyor. Bu konuda en önemli adımımız tarımda milli birlik projesi olacak. Mayıs ayında tüm kamuoyu ile paylaşılacak. Üretici ve tüketici arasında değer zinciri sağlanacak. Mevsimsel dalgalanmada enflasyonla mücadelede önemli yer tutan taze sebze meyvede Sera AŞ kurulacak. İlk etapta 2 bin hektar sera inşa edilecek. Hal yasası ve gıda regülasyonuyla üretici ve kooperatiflerin hal içindeki payı artırılacak.
Diğer adım bütçe disiplini. Sıkı maliye politikası en temel politikaların başında geliyor. Bütçeyle ilgili spekülasyonlara karşı güçlü tablonun farkında olmalarını arz ediyoruz. Bütçe hedefleriini tutturacak tasarruf adımları devam edecek.
MÜKELLEF HAKLARI İCRA KURULU KURULACAK
Vergi dönüşümü en önemli reformlardan biri olacak, detaylarını bu yıl içinde geniş kapsamlı sunum ile sunacağımız çalışmanın hazırlıkları sürüyor. Yüksek geliri daha adil şekilde vergilendireceğiz. Yeni vergi mimarimizde istisna ve muafiyetleri azaltacağız, kurumlar vergisini daha rekabetçi noktaya taşıyacağız.
Vergide reformu yeni vergi mimarisi, kayıtdışı ile mücadele ve mükellif hakları adı altında 3 başlıkta topladık. Yeni vergi mimarimiz istihdam oluşturma hedefinin üzerine oturacak. Kayıtdışılıkla mücadele edeceğiz. Mükellef beyanının esas olduğu, sadeleştirilmiş bir süreci hayata geçireceğiz, sahte belge ile mücadele için etkin bir yapıyı devreye almış olacağız. Dolaylı verginin ağırlığı azaltılırken, doğrudan verginin ağırlığı artırılacak. Mükellef memnuniyetini düzenli ve sürekli olarak ölçecek, eksiklikleri anında tespit edeceğiz. Ulaşmak istediğimiz sürdürülebilir büyüme ve istihdam hedefi olacak. İhracata dayalı bir ekonomiyi tesis edeceğiz.
"MALİ DİSİPLİNDEN VAZGEÇMEYECEĞİZ"
Diğer adım bütçe disiplini. Sıkı maliye politikası en temel politikaların başında geliyor. Bütçeyle ilgili spekülasyonlara karşı güçlü tablonun farkında olmalarını arz ediyoruz. Bütçe hedefleriini tutturacak tasarruf adımları devam edecek. Seçimden sonra da mali disiplinden vazgeçmeyeceğiz. Bir kısım sektörlere vergi teşvikleri sağladık. Yüksek gelir gruplarının daha adil vergilendirilmesini sağlayacak, enflasyon etkisi minimum olacak bazı adımlar atacağız.
"DOLAYLI VERGİLER AZALTILACAK"
Vergi dönüşümü reformu. Detaylarını bu yıl içinde sunumla ortaya koyacağımız bu çalışma sürüyor. İstisna ve muafiyetler azaltılacak. Kurumlar vergisini kademeli düşürüp daha adaletli noktaya taşıyacağız. Dolaylı vergileri azaltıp dolaysız vergileri artırarak verginin tabana yayılmasını sağlayacağız. Beyanname yaygınlaştırılacak, gelire göre artan oranlarda vergilendirme planlanıyor. Mükellef dostu bir vergi sistemiyle tüm süreçlerin başarını artıracağız. Mükellef memnuniyetini sürekli ölçeceğiz. İhracata dayalı yüksek katma değer ve teknolojiyi önceleyen ekonomiyi tesis edeceğiz. Kayıtdışılıkla mücadele ile gelirleri artıracağız.
SOSYAL GÜVENLİK REFORMU
Sosyal güvenlik reform paketini bu yıl içinde açıklanacak. Aktif pasif oranın daha üst seviyeye çıkması ve prim gelirlerinin artırılması hedefleniyor.
YARGI REFORMU
Bir diğer reform alanı yargı alanı. Yargı reformunun vizyonu güven veren ve erişilebilir adalet sistemi olacak. Hukuk ve ekonomi birbirini tamamlayan iki çalışma alanı. Yargı sisteminin kalitesi hızı yatırım ortamını geliştirmenin temel şartarı arasındadır.
Lojistik master planı bakanlığımız ve varlık fonumuz tarafından uygulanacak. Yerli-yabancı tüm paydaşlara kazan-kazan işbirliklerinin gerçekleştirilmesi kurumsal ve uluslararası işbirlikleri ile hayata geçirilecek. Kısa, orta ve uzun vadede ihracat potansiyelinin belirlenerek ihracatın artırılması için uygun strateji ile ilgili adımlar atılacak. Sanayide yerlileştirme programı Mayıs'ta açıklanacak. Etki analizleri ile ihracatta devlet yardımları yeniden düzenlenecek