Türkiye’de 2000’li yıllarda yaygınlaşan endüstriyel dağcılık sektöründe çalışan ’iple erişim uzmanları’, yerden metrelerce yükseklikteki binalarda, tesislerde, barajlarda günlük 350 liraya ulaşan yevmiyeyle temizlik, boyama, bakım hizmetleri veriyor. İple erişim hizmetleri veren şirket sahibi ve Arama Kurtarma Derneği (AKUT) İzmir Ekip Lideri Alper Özkarakaş, yoğun güvenlik önlemleri alarak verilen bu hizmet için sıkı eğitimlerden geçirildiklerini söyledi.
Ülke genelinde cam kaplı binalar, yüksek katlı barajlar, erişilmesi güç tesislerin çoğalmasıyla birlikte bu yapıların temizlik ve bakımı için de yeni ihtiyaçlar doğdu. İple erişim hizmetleri, 2000’li yılların başında ’endüstriyel dağcılık’ ismiyle sektörleşti.
Sheraton Grand Adana Hotel’in camlarının temizlenmesine yönelik iple erişim hizmeti veren şirketin sahibi ve AKUT İzmir Ekip Lideri Alper Özkarakaş (41), eğitim ve ekipman anlamında yoğun güvenlik tedbirleri alarak çalıştıklarına vurgu yaptı. İple erişim hizmetlerinin uluslararası standartlarla yapıldığına dikkat çeken Özkarataş, Irata ve Sprat isimlerinde iki standardın bulunduğunu kaydetti.
"Çift ip sistemiyle yüksek güvenlikle çalışıyoruz"
Çalışmalara ilişkin bilgiler aktaran Özkarakaş, “Çift ip sistemi kullanıyoruz. Birbirinden bağımsız, 2 noktada bağlı emniyet ipinden oluşuyor. Biri çalışma ipi, diğeri de kurtarmalar ya da düşüş esnasında düşmeyi durduracak ikinci ip. Temizlik esnasında özel solisyonlu sıvılar taşıyoruz. Bu sıvıları kirli yüzeye uyguladıktan sonra peluş ve çek çek yardımıyla genel temizliği sağlayıp, bezle kurulayıp aşağı doğru inişe geçip yukarıdan aşağı bir temizlik çalışması yürütüyoruz” dedi.
"İş esnasında ve öncesinde güvenliği anlatıyoruz"
Çalıştıkları otelin 90-100. metresinde çalıştıklarını ancak bazı tesislerde çalışma alanlarının 400-500 metre yüksekliğe kadar çıktığını kaydeden Özkarakaş, “Kesinlikle kolay bir iş değil. Zaten tehlikeli bir iş sınıfı. Çalışanların sigortaları da çok tehlikeli sınıftan yatırılıyor. Hata payı yok. Bu yüksekliklerde hata yaptığınız zaman, öldüğünüz anlamına geliyor veya şanslıysanız ağır yaralanmanız anlamına. O yüzden oldukça dikkatli olmamız gerekiyor, güvenlik kurallarına uymamız gerekiyor. İş öncesinde risk analizini, yapım metodunu belirleyip arkadaşlarımıza anlatıyoruz. Her gün iş esnasında ve öncesinde anlatıyoruz ve çalışmaya o şekilde başlatıyoruz bu da işimizi güvenli yapmamızı sağlıyor” ifadelerini kullandı.
"İp üzerinde rahat olan adam daha hızlı ve güvenli"
İnşaat sektöründeki ölümlü kazaların yaygınlığının aksine iple erişim hizmetlerinde son 20 yılda sadece 2 ölümlü kazanın olduğunu anlatan Özkarakaş, ’endüstriyel dağcılık’ sektörünün doğuşuna ve çalışma şartlarına ilişkin şu bilgileri aktardı:
“Eskiden bu sektör yeni doğduğunda, iple çalışacak insan sayısı çok azdı. Bu nedenle dağcılık kökenli arkadaşlarımız ip sistemleri üzerinde rahat olduğu için yaygınlaştı. 5 yıldır uluslararası sertifikasyonların ülkemize girişi, eğitim düzenleyen firmaların artışından dolayı normal şartlarda standart bir çalışanın da bu belgeleri alıp bizim yaptığımız çalışmaları güvenli şekilde yapmalarını sağlayabiliyoruz. İp üzerinde rahat olan adam bizim için daha iyi oluyor, iş daha hızlı ve güvenli oluyor. Eğitim sertifikalarının 850 Euro ile bin Euro arasında maliyeti var. Bir hafta eğitim veriliyor. Eğitimin sonunda uluslararası sertifikalı denetmen geliyor ve aldığınız eğitimi değerlendiriyor. Sözlü sınav, yazılı sınav ve uygulama sınavından sonra yeterli puanı alırsanız belge sahibi oluyorsunuz. Bu belge 3 aşamadan oluşuyor. 3 aşamalı seviyeleri var. Seviye atlamanın da kriterleri var.”
İple Erişim Uzmanı Alper Özkarakaş, bu sektörde çalışanların günlük 175 ile 350 lira yevmiye aldığını, sabit maaşların ise 3 bin 500 lira ile 5 bin lira arası değişiklik gösterdiğini kaydetti.
İsmail Arslan isimli iple erişim teknisyeni ise günde 8 saat yüksek katlarda çalıştıklarını belirterek Adana sıcağının zorluğundan yakındı. Arslan, “Biz bugüne kadar sıcak görmemişiz” diye konuştu.