Büyük bir kavgayla görüşülmesine devam edilen Anayasa değişikliğinin beşinci maddesi 343 oyla kabul edildi. Madde oylanmadan önce CHP’nin ara verilmemesi üzerine kürsüyü “işgal” etmesi üzerine çıkan tartışma kavga dönüştü ve yaralanan milletvekilleri oldu, konuşmaların yapıldığı kürsü büyük hasar gördü. CHP, kürsü işgaline ragmen devam eden Anayasa değişikliğinde beşinci maddenin oylamasına katılmadı.
Meclis tarihinin en büyük kavgalarından birine tanıklık yapılan Anayasa değişikliği görüşmelerinde CHP’nin görüşmenin bugünlük sonlandırılması amacıyla yaptığı “kürsü işgali” sonrası yapılan beşinci madde oylaması sadece MHP ve AK Parti’lilerin oylarıyla gerçekleşti.
Oylamaya 354 vekil katıldı. Oylamanın sonuçları şu şekilde:
Evet:343
Hayır:7
Boş:3
Geçersiz:1
Saat 14.00'te görüşmelere devam edilmek üzere ara verildi.
CHP OYLAMDAN ÇEKİLDİ
Uzun süren işgale ve kavgaya rağmen AK Parti'nin beşinci madde görüşmelerini sürdürme kararı karşında CHP söz konusu maddenin oylamasına katılmama kararı aldı. Oy verme işlemi devam ediyor. CHP ile bilrikte ilk gün oylamaya katılmama kararı alan HDP’liler de Genel Kurul Salonu’nda bulunuyor. Ancak isimleri okunmasına ragmen oy kabinlerine gitmiyor.
MECLİS KÜRSÜSÜ KULLANILMAZ HALE GELDİ
Meclis’te kürsü işgaliyle başlayan kavganın ardından konuşmaların yapıldığı kürsü büyük hasar gördü. Kavga sırasında AK Parti sıralarında CHP’lilerinn bulunduğu alana çiçek saksılarının da fırlatıldığı görüldü.
CHP’nin işgali altında AK Parti adına madde üzerine konuşulmaya geçildi. Ancak kürsünün kavga sırasında hasar görmesinden dolayı telsiz mikrofonla konuşma gerçekleşti. CHP’liler ise alkışlarla bu tutuma tepki gösterdi.
Bu arada kavga sırasında CHP Antalya Milletvekili Niyazi Nefi Kara’nın aldığı darbeler sonrası yaralandığı ve hastaneye kaldırıldığı öğrenildi. CHP'nin işgali ve buna rağmen AK Partililerin görüşmeleri sürdürme kararı da devam ediyor. Sık sık gerginlik ve karşılıklı tartışmalar yaşanıyor. Gerginlik üzerine ikinci kez ara verildi.
MECLİS'TE GERGİNLİK TIRMANDI
Değişikliğin beşinci maddesi üzerine gruplar adına CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel konuşmasını “görüştürmeleri bu gece yaptırmayacağız” diyerek, bitirdikten sonra kürsüden ayrılmadı ve tüm CHP’liler de yanına gelerek, görüşmelerin bugün için sonlandırılmasını istedi. Tüm CHP’lilerin kürsünün etrafında toplanmasının ardından “işgal” tartışmaları başlarken, oturuma ara verildi. Genel Kurul’daki tartışma ise devam ediyor. Ara devam ederken AK Parti ve CHP'liler arasında tartışma kavga dönüştü.
Değişikliğin beşinci maddesi üzerine görüşmelere geçildi. Teklifinin üçüncü maddesi 341oyla, dördüncü maddesi de 343 oyla kabul edildi.
Anayasa değişikliği teklifinin görüşüldüğü Meclis Genel Kurulu’nda 12 saat aralıksız çalışma sonrası 3 ve 4’üncü madde kabul edildi. İki maddenin oylanmasının ardından CHP’liler görüşmelere yoğun çalışmadan dolayı ara verilmesini isterken, AK Parti karşı çıktı. Tutum üzerine konuşmaların ardından değişikliğin beşinci maddesi üzerine görüşmelere geçildi.
MADDE NE GETİRİYOR
Değişiklikle Anayasa'nın 87. maddesinin değiştirilmesi teklif edilmekte ve "…Bakanlar Kurulunu ve Bakanları denetlemek…" görev ve yetkisinin, Meclis görev ve yetkileri arasından çıkarılması öngörülüyor.
Madde üzerine grup adına konuşmalar devam ediyor.
DÖRDÜNCÜ MADDE 343 OYLA KABUL EDİLDİ
Anayasa değişikliğinin dördüncü maddesi de oylama sonucu kabul edildi. Oylamada 486 milletvekili oy kullanırken, “evet” 343, “hayır” 139 oyu çıktı. Oylamada “boş” ve “geçersiz” için de 2 oy çıktı.
DEĞİŞİKLİK NEYİ ÖNGÖRÜYOR?
Görüşülmesine başlanan dördüncü madde Anayasa’nın 77. Maddesinde belirlenen esasa göre 4 yılda bir yenilen genel seçimlerin 5 yıla çıkarılmasını ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile aynı gün yapılmasını ön görüyor.
HDP'Lİ DORA: ANAYASA SADECE İKİ PARTİNİN İÇ MESELE Mİ?
Teklifin görüşülmelerinde gruplar adına ilk olarak sözü MHP adına Bursa Milletvekili İsmet Büyükataman aldı. Büyükataman’dan sonra HDP adına Mardin Milletvekili Erol Dora söz aldı.
Dora, MHP ve AK Parti’nin ortaklaşarak Anayasa değişikliği teklifini getirmesini eleştirerek, “AKP ve MHP, 78 milyon yurttaşın ortak hukuku niteliğindeki bir belge üzerinde son derece köklü değişiklikler içeren bir meseleyi sanki bu konu iki partinin iç meselesiymiş edasıyla ele almışlar ve Ülkemizde otoriter bir rejimin yolunu açacak bir teklifi, çoğunluğun dayatması biçiminde nitelendirilebilecek bir yöntemle önümüze getirmişlerdir” dedi.
‘ANAYASA RAFA KALDIRILMAKTA’
Dora, şöyle devam etti: “Getirilen düzenlemenin bir başkanlık sistemi olduğu vurgulanmaktadır. Oysa başkanlık sisteminin uygulanan tek demokratik örneği olan ABD’de ‘sert kuvvetler ayrılığı’ ve ‘kuvvetlerin bağımsızlığı’ vardır. Getirilen teklifte ise ‘kuvvetlerin tek bir kişinin elinde toplanması’ vardır. 1789 Fransız insan hakları bildirgesinde; “erkler ayrılığının bulunmadığı toplumlarda Anayasa yoktur denilmiştir. Bu teklifle birlikte Türkiye’de aslında Anayasa rafa kaldırılmaktadır.”
TARAFSIZLIK ORTADAN KALKIYOR
Dora, üzerine görüştükleri maddeye ilişkin de “Cumhurbaşkanı'nın, partisiyle olan ilişiğinin kesilmeyeceği biçimindeki düzenlemeyle birlikte ele almak gerekir. Bu teklif yasalaşırsa; cumhurbaşkanı rahatlıkla meydanlara inip kendi siyasi partisi için oy isteyebileceği için artık kağıt üzerinde de olsa Cumhurbaşkanı'nın tarafsızlığından söz edilemeyecektir” dedi.
CHP’Lİ ERKEK: YÜKSEK YARGI SARAYDA EL PENÇE
CHP adına Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek ise “Sarayda yüksek yargı organları mensubu el pençe duruyor. İşte yargıyı getirdiğiniz nokta budur. Türkiye’nin sorunu sistem sorunu değil, yönetme sorunudur. Demokrasi ve uzlaşma kültürü yoksa hiçbir sistemde başarılı olamazsınız” dedi.
ŞAHİN’E GÖRE UZLAŞI İLE GELMEYEN PAKET ‘KUTUPLAŞMAYI’ KALDIRACAK
AK Parti adına ise Karabük Milletvekili Mehmet Ali Şahin söz aldı.
Şahin, “Bu paket siyasi kutuplaşmayı azaltacak, uzlaşmayı hızlandıracak bir pakettir. Siyasi partiler bu paket yürürlüğe girdiğinde ittifak arayışları içerine girecekler. Böylece Türkiye’de var olduğu iddia edilen kutuplaşmayı azaltıcı bir pakettir” diyerek, değişikliği savundu.
ÜÇÜNCÜ MADDE KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişiklik teklifinin 1. turunda, 3. maddenin görüşülmesi AK Partililer ile CHP'li milletvekilleri arasında "gizli oy ihlali" üzerine çıkan kavgadan sonra yeniden oylandı. Yumruklu kavga sonrası geçilen oy verme işlemi tamamlandı. 485 oy kullanıldı. 341 evet oyuna karşı 139 hayır, 3 boş ve 2 geçersiz oy sayıldı.
Üçüncü maddenin kabul edilmesiyle oturuma ara verildi. Aranın ardından değişikliğin dördüncü maddesinin görüşülmesine geçilecek.
Oylanan madde de milletvekili seçilme yaşını 25’ten 18’e indiriyor.
YUMRUKLU KAVGA SONRASI ARA VERİLDİ
Üçüncü maddenin oylaması sırasında AK Parti ile CHP'li vekiller arasında yumruklu kavga çıktı. Gizli oy verme işlemi sırasında bazı AK Partili milletvekillerinin oylarını göstermesi ve kabinlerde oy kullanmamasından dolayı çıkan tartışma kavgaya dönüştü. Milletvekillerinin oy kabinlerinin bulunduğu yere toplaşması ve arbedenin büyümesi üzerine Meclis Başkanı Ahmet Aydın, oy verme işlemini durdurdu. Gerginliğin devam etmesi üzerine oturuma ara verildi. Oy sandıkları emanete alınırken, tartışma oturum arasında da sürdü.
Çıkan tartışmanın karşılıklı kavgaya dönüşmesinin ardından ara verilen oylama iptal edildi. Oturumun yeniden açılmasının ardından Meclis Başkanvekili Ahmet Aydın, oylama işleminin yeniden yapılacağını söyledi. Yeniden oy verme işlemine geçilmeden önce kavganın nedeni olan gizli oy üzerine tartışmalar yaşandı.
CHP’li Fatma Kaplan Hürriyet, kavga sırasında fiziki şiddete uğradığını belirterek, boynundaki izleri gösterdi ve “Yere batsın anayasanız yere batsın başkanlığınız” ifadesini kullandı.
Bir süre daha karşılık devam eden tartışmanın ardından yeniden oy verme işlemine geçildi
GÖRÜNTÜ ÇEKME KAVGASI
Genel Kurul, AK Parti Başkanvekili Elitaş'ın görüntü çeken Fatma Kaplan Hürriyet'in üstüne yürümesi ve telefonu elinden alması üzerine karıştı.
Verilen arada AK Partili ve CHP'liler arasında kavga yaşanırken, bazı milletvekillerinin birbirini boğazlayacak kadar kavganın büyüdüğü görüldü.
DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ DOLARI FIRLATTI
Önerge üzerine oylama öncesi söz alan CHP Grup Başkanvekili Bülent Tezcan, “Bugün doların geldiği rakam 3.93. Buraya çıkmayan önce bu kurdu. Yani döviz her gün hızlanıyor. Ateşi yükseldi. Bu tartışmanın başladığı günden itibaren döviz yükseliyor” dedi.
'LİDER SULTASINI GEÇTİK'
HDP Bitlis Milletvekili Mizgin Irgat da, “Bu AKP iktidarının popülist çalışmalarının bir örneğidir. Teklifin bir bütünün bir tarafa bırakarak, sadece bu maddeyi baz alarak olumlu bir gelişme gibi ele alamayız. Birçok genç arkadaşımızı ki buradan özür diliyorum; sayısız genç arkadaşın işlevi ne olacak. Siz Meclis’i bu kadar işlevsizleştirirken, hangi vekil nasıl siyaset yürütecek. Lider sultasını geçtik, cumhurbaşkanı sultasına geçtik” diye konuştu.
AKDOĞAN’A DOLMABAHÇE HATIRLATMASI
Dolmabahçe Mutakabatı’nı hatırlatan Irgat, AK Parti grubu adına konuşan Yalçın Akdoğan’a bu mutabakata dair düşüncelerini sordu.
Irgat, “Her bir maddesi Türkiye’nin yüz yılık sorunlarına çözüm getirecek noktadaydı. Demokratik çözümünün ulusal ve yerel boyutlarının tanımlanmasına dönük idi” diyerek, bir kez daha mutabakattaki 10 maddeyi kürsüden okudu. Akdoğan, Irgat’ın hatırlatmaları karşısında suskunluğunu korudu.