İslam Devleti’nin (IŞİD) elinde bulunan Irak'taki Musul kentine topçu atışları ve hava operasyonu başladı. 

Dün akşam başlayan operasyon çerçevesinde, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ordusuna bağlı topçu birlikleriyle uluslararası koalisyondan uçaklar, kente bombardıman düzenledi.

* IŞİD 10 Haziran 2014'te Irak'ın ikinci büyük kenti Musul'u işgal etmişti.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başika komutanı Ömer Hüseyin, Anadolu Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, “Başika'da konuşlanan ABD'li askerler, bölgeye geldikten sonra ilk defa IŞİD hedeflerini obüs atışlarıyla vurdu” açıklamasını yaptı.

Hüseyin, uluslararası koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının da IŞİD’in olduğu bölgeleri bombaladığını söyledi.

IŞİD militanlarının uçakların görüş açısını kapatmak için lastik yakmaya başladığını aktaran Hüseyin, “Kent çevresinde kazılan hendeklere doldurulan ham petrolü de yakmaya başladılar” diye konuştu.

Operasyonla ilgili NTV'ye bilgi veren Türkiyeli yetkililer operasyonunun bu aşamasında Musul'un çevresinin sarılarak IŞİD'in baskı altına alınacağını, operasyonda hava kuvvetleri ve topçu atışlarından yararlanılacağını, son aşama olan zırhlı araç ve piyade hareketinin henüz başlamayacağını ifade etti.

ABD topçu birlikleri, Musul kent merkezindeki yaklaşık 20 kilometre mesafede yer alan Başika dağında bulunuyor.

ABD: Henüz tam olarak başlamadı

ABD Başkanı Barack Obama’nın IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Musul operasyonunu İbadi (Irak Başbakanı Haydar el-İbadi) ilan edecek. Bundan önce her açıklama erkendir” dedi.

ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) yapılan açıklamada “Musul kentinin kurtarılmasına ilişkin operasyonun henüz topyekün başlamadığı” belirtildi.

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) da “Musul’un özgürleştirilmesi, Irak ordusunun bir planıdır ve Irak hükümetinin IŞİD’i kesin olarak yenmek için seçtiği bir zamanda başlayacak” açıklamasını yaptı.

Irak: Türkiye katılmayacak

Irak Başbakanlık Basın Ofisinin yaptığı açıklamaya göre, Başbakan Haydar el İbadi, Şii milis liderleriyle Bağdat'ta operasyonu görüştü.

Doğan Haber Ajansının haberine göre, İbadi, Şii milis gücü Haşdi Şabi liderleriyle Bağdat'taki ofisinde bir araya gelerek, Kerkük'e bağlı Havice ilçesi ve ülkenin ikinci büyük kenti Musul'u IŞİD’den kurtarma operasyonu hazırlıklarını ele aldı.

Açıklamada, İbadi'nin milis liderleriyle "operasyonlarda yer alacak güvenlik güçlerinin yetenekleri ve arazide meydana gelebilecek herhangi bir gelişmeye karşı geliştirilebilecek uygun alternatifleri" konuştuğu ifade edildi.

Görüşmede Bedir Güçleri lideri Hadi el-Amiri, Asaib Ehlilhak Örgütü lideri Kays Hazeli, Nuceba Hareketi lideri Ekrem el-Kaabi ve diğer Şii milis grup liderleri yer aldı.

El İrakiye televizyonuna konuşan Haydar El İbadi operasyona sadece Irak güçlerinin katılacağını söyledi.

Türkiye ordusunun Musul operasyonuna katılmasına müsaade etmeyeceklerini ifade eden İbadi, Irak topraklarını ihlal eden tek gücün Türkiye olduğunu söyledi.

Barzani: Anlaşma sağlandı

Operasyonun hemen öncesinde Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani, Musul kentinin kurtarılması için Irak ordusu ve Peşmerge güçleri arasında anlaşma sağlandığını, tüm hazırlıkların tamamlandığını duyurmuştu. Barzani, Peşmerge ile Irak ordusunun ortak bir harekat merkezi oluşturduğunu açıklamıştı.

Türkiye: Operasyonda şimdilik yokuz

Türkiye'nin Başika'da eğittiği Ninova Muhafızları güçlerinin de harekata katılacağı iddia ediliyordu.

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar önceki gün ABD'ye gitmişti.

Operasyonun başlamasının ardından Başbakanlık kaynaklarından gazetecilere yapılan açıklamada, "Mezhep savaşı uyarımızı ABD ciddiye aldı. Operasyonda Şii güçler yok. Operasyonda şimdilik Türk güçleri yok" dendi.

IŞİD ve Irak

IŞİD Aralık 2013’te Irak'ın başkenti Bağdat yakınlarında Sünni aşiretlerin kontrolündeki Felluce'yi ele geçirdi. Örgüt burada bazı Sünni aşiretlerden destek gördü.

Altı ay sonra, Suriye'deki fiili başkenti Rakka'dan harekete geçen IŞİD 10 Haziran 2014'te Irak'ın ikinci büyük kenti Musul'u işgal edince Irak askerleri çatışmaya girmeden kenti terk etti.

İşgalden bir gün sonra IŞİD militanları, Musul Başkonsolosluğunu basarak Başkonsolos Öztürk Yılmaz dahil 49 personel ve ailesini ve 32 TIR şoförünü rehin aldı. TIR şoförleri Temmuzda, konsolosluk çalışanları ise 3,5 ay sonra serbest bırakıldı.

IŞİD tarafından ele geçirilen konsolosluk binasıysa, olaydan iki yıl sonra, Nisan 2016'da Türkiye'nin onayı alınarak ABD jetleriyle imha edildi.

Irak’ın eski lideri Saddam Hüseyin'in memleketi Tikrit'i de ele geçiren IŞİD lideri Ebubekir el Bağdadi, Haziran sonunda Musul'da hilafet ilan etti.

Ardından ABD 7 Ağustos 2014’te önce Musul'un kuzeyindeki Sincar'da Ezidileri kurtarmak için insani yardım operasyonu başlattı, bir gün sonra, uçaklarla IŞİD’i vurmaya başladı. Eylül ayında Şii Haydar el Ebadi'nin başbakan seçilmesiyle ülkede IŞİD’le mücadele başladı.

17 Nisan 2015'te Tikrit IŞİD’den kurtarıldı. Şii milislerle destekli Irak ordusu bir ay sonra da, Sünni aşiretlerin kontorlündeki Anbar vilayetinde Ramadi'ye girdi.

26 Haziran 2016'da da uzun yıllar önce El Kaide’nin elinde olan, sonra kontrolü IŞİD’e geçen Felluce kenti IŞİD’den kurtarıldı.