İran'da geçen ay helikopter kazasında ölen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin halefini belirleyecek seçimler bugün düzenleniyor.

Geçtiğimiz ay, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından, ülkede yeni bir cumhurbaşkanının belirlenmesi için seçimler düzenleniyor.

Bugün gerçekleştirilen bu seçimde, İranlı seçmenler beş aday arasından tercihlerini yapacaklar. Eğer ilk turda hiçbir aday %50+1 oy alamazsa, en yüksek oyu alan iki aday 5 Temmuz'daki ikinci tura yükselecek.

ADAYLAR VE SİYASİ TUTUMLAR

PolitiKARS'ın derlediği bilgilere göre; bu seçimde, tek reformcu aday olarak Mesud Pezeşkiyan yer alırken, muhafazakar adaylar Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Geçmişi Sekreteri ve halen Dış İlişkiler Stratejik Konseyi Başkanı, Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Üyesi Said Celili ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi olarak öne çıkıyor.

Başlangıçta seçime 6 aday katılmıştı, ancak Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Emir Hüseyin Kadızadehaşimi "muhafazakar kanattaki birliği sağlamak" amacıyla seçim öncesinde adaylıklarını geri çektiler.

HALKTA ARTAN MEMNUNİYETSİZLİK VE DÜŞÜK KATILIM

İran halkı, cumhurbaşkanı reformist bir adayı seçse de, sistemin değişmeyeceği ve nihai sözün dini lider Ayetullah Ali Hamaney'e ait olduğu gerçeğiyle karşı karşıya. Bu durum, özellikle gençler arasında giderek artan bir sandık uzaklığına neden oluyor. Nitekim son cumhurbaşkanlığı seçiminde katılım oranı %48.8'e gerilerken, geçen yılki genel seçimlerde bu oran %41'e kadar düştü. Jîna Mahsa Amini'nin ölümüne yol açan olayların ardından yaşanan kitlesel protestolar, rejime duyulan tepkiyi açıkça gösteriyor.

EKONOMİK ZORLUKLAR VE ULUSLARARASI YAPTIRIMLARIN ETKİLERİ

İran ekonomisi, molla yönetiminin kötü yönetimi, yolsuzluklar ve ABD yaptırımlarının bir sonucu olarak ağır bir kriz içinde. Reformcu ve ılımlı muhafazakar adaylar, yaptırımların ve dışa bağımlılığın ekonomiye olumsuz etkilerini vurgulurken, aşırı muhafazakar aday Celili, ekonominin dış etkenlerden bağımsız olması gerektiğini savunuyor. Muhafazakar Kalibaf ise, yaptırımların kaldırılması için çalışacağını vadediyor.

SON ANKET SONUÇLARINA GÖRE REFORMCU ADAY ÖNE ÇIKIYOR

Son ankette, reformcu aday Pezeşkiyan %33.1 ile birinci sırada yer alırken, muhafazakar adaylar Celili %28.8 ve Kalibaf %19.1 ile takip ediyor. Anketler, Pezeşkiyan'ın Azeri, Kürt ve Beluç vatandaşların yoğun olduğu bölgelerde daha yüksek oy oranına sahip olduğunu gösteriyor. Muhafazakar oyların bölünmesi durumunda, reformcu adayın ikinci turda kazanma şansının olduğu belirtiliyor.

İran'da gerçekleşen bu cumhurbaşkanlığı seçimi, ülkenin geleceği için önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Ekonomik krizler, halkın memnuniyetsizliği ve düşük seçim katılımı gibi faktörler, seçim sonucunu etkileyecek kilit unsurlar arasında yer alıyor. Reformcu aday Pezeşkiyan'ın öne çıkması, İranlıların sistemde değişim arayışında olduğunu gösteriyor. Ancak nihai kararı, Ayetullah Hamaney'in vereceği göz önünde bulundurulmalı.