Ermeni Soykırımı, 109'uncu yıl dönümünde 24 Nisan günü düzenlenen etkinliklerle anılıyor.

109 YILDIR BEKLEYEN YÜZLEŞME

24 Nisan 1915, 200’ü aşkın Ermeni aydın, milletvekili, yazar ve gazetecinin evlerinden toplandığı gün. Hemen ertesinde Çankırı ve Ayaş’a doğru ölüm yolculuğuna çıkarıldılar ve çok azı geri dönebildi. Sonrasında ise bu topraklardaki Ermeni halkının çöle doğru yolculuğu başladı. Yüz binlerce insan hayatını kaybetti. O yüzdendir ki 24 Nisan’da, tüm dünyadaki Ermeniler, ‘Büyük Felaket (Metz Yeğern)’ dedikleri soykırımı anıyorlar. 

Bu yıl da yine Ermenistan’da ve dünyanın birçok şehrinde anma toplantıları düzenleniyor...

TÜRKİYE'DE YASAKLANDI

PolitiKARS'ın ajanslardan derlediği bilgilere göre, 24 Nisan Anma Platformu 'nun Kadıköy Süreyya Operası önünde yapmayı planladığı anma İstanbul Valiliği tarafından yasaklandı.

Önceki yıllarda Taksim, Tünel ve Şişhane'de 24 Nisan 1915'in yıldönümünde anma etkinlikleri gerçekleştiren 24 Nisan Anma Platformu'nun bu yıl Kadıköy'de düzenlemek istediği 24 Nisan anması İstanbul Valiliği tarafından yasaklandı. Valilik geçen yılki anmayı da yasaklamıştı. Anmalar 2010-2019 yılları arasında kesintisiz biçimde yapılmıştı.

Valilik kararı sonrası bir açıklama yapan 24 Nisan Anma Platformu,"2010 yılından 2019 yılına kadar İstanbul ve Türkiye'nin çeşitli kentlerinde düzenlediğimiz 1915 Ermeni soykırımında hayatını kaybedenleri anma etkinliğimiz 2020 yılından beridir yasaklanıyor. Pandemi döneminde sokakta anma etkinliği gerçekleştirmememizi fırsat bilen İstanbul Valiliği, son üç yıldır anma programımızı engelliyor.

Yıllardır düzenlenen anma etkinliği sadece bir basın açıklaması olarak değil yaklaşık bir saat boyunca süren sessiz bir yitirdiklerimize saygı eylemi olarak planlanıyor. Bizler hiçbir gerekçe gösterilmeden anma etkinliğimizin yasaklanmasını anti demokratik bir adımda ısrar edilmesi olarak görüyoruz. Irkçıların, göçmen düşmanlarının, canları çektiği gibi eylemler yapabildiği koşullarda, demokratikleşmenin en kritik virajlarından birisi olan 1915'le yüzleşme konusunda yapılacak bir etkinliğin "uygun görülmemesi" demokratikleşmeme konusundaki ısrarın, ırkçılara verilen tavizin bir göstergesidir.

Bizler, 24 Nisan Anma Platformu'nu oluşturan bireyler ve kurumlar olarak İstanbul Valiliği'nin kararını gözden geçirmeye ve anma programının 10 yıldır yapıldığı şekliyle yapılmasına engel olmamaya davet ediyoruz." ifadelerini kullandı.

..haberin uzantısı

ERMENİSTAN'DA 24 NİSAN ANMASI

Ermenistan'da halk ve yetkililer Ermeni Soykırımı'nın 109'uncu yıl dönümünde Tsitsernakaberd Anıt'nı ziyaret etti.

Ermenistan'ın üst düzey liderleri Tsitsernakaberd Anıt'ında soykırım kurbanlarının anısına saygı duruşunda bulundu.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Cumhurbaşkanı Vahagn Khaçaturyan, Ulusal Meclis Başkanı Alen Simonyan, bakanlar, milletvekilleri ve diğer yetkililer soykırım kurbanları anısına yapılan anıta çelenk ve ebedi ateşe çiçekler koydular.

CUNHURBAŞKANI ERDOĞAN’DAN TAZİYE MESAJI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2012 yılından bu yana Türkiye Ermenileri Patrikliği ve Ermeni toplumuna gönderdiği 24 Nisan taziye mesajını yineledi.

Erdoğan’ın 24 Nisan 1915 Ermeni Soykırımı’nın yıl dönümündeki mesajında;

"Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan,

Ermeni Toplumunun Kıymetli Üyeleri, 

Değerli vatandaşlarım, 

Sizleri en kalbi duygularımla, saygıyla, sevgiyle selamlıyorum.

Birinci Dünya Savaşı’nın ortaya çıkardığı olumsuz şartlarda hayatını kaybeden Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı Ermenileri bugün bir kez daha saygıyla anıyor, torunlarına taziyelerimi iletiyorum.

Çatışmalar, isyanlar, çete hareketleri ve tedhiş eylemleri nedeniyle vefat eden, şehit edilen Osmanlı toplumunun tüm mensuplarına da Allah’tan rahmet niyaz ediyorum.

Birinci Dünya Savaşı’nın Osmanlı topraklarında yol açtığı yıkım, hafızalarımızda derin izler bırakmıştır.  Ecdadımızdan bize miras kalan huzur ve barış ikliminin devamı, ancak müşterek gayretlerimizle mümkün olabilir.

Ürettikleri kültürel ve beşerî eserlerle Anadolu topraklarını zenginleştiren Ermeni vatandaşlarımızın emniyeti, refahı ve mutluluğu bugün de teminat altındadır.

Tek bir Ermeni vatandaşımızın dahi ötekileştirilmesine, dışlanmasına, kendini vatanında ikinci sınıf hissetmesine müsaade etmedik, etmeyiz.

Tarihte yaşananları, radikal söylemlere, ötekileştirmeye, nefret diline geçit vermeden, aklın, vicdanın ve bilimin rehberliğinde ele almamız önemlidir.

Milli belleğimize kazınan hadiseler arasında ayrım yapmaksızın, empati kurulması, ekilen nefret tohumlarının kök salmasını da engelleyecektir.

Dünyayı çepeçevre saran şiddet ve savaş sarmalından gelecek kuşakları korumanın yolunun, ortak acılarımızdan çıkaracağımız dersler ışığında, geleceğimizi birlikte inşa etmekten geçtiğine inanıyoruz.

Bu düşüncelerle, Ermeni Toplumu’nun kıymetli mensuplarını en kalbi duygularımla bir kez daha selamlıyorum." ifadelerini kullandı.

DEM PARTİ'DEN 24 NİSAN AÇIKLAMASI

DEM Parti, Ermeni Soykırımı ile ilgili yazılı açıklama yayımladı.

DEM Parti, "Bir etnik kimlik ve inanç kırımı olan Büyük Felaket’in (Metz Yeğern) üzerinden 109 yıl geçti" ifadesini kullandı.

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), Ermeni soykırımının başlangıcı olarak kabul edilen ve 200 Ermeni'nin evlerinden alınarak zorla sürgün edildiği gün olan 24 Nisan 1915'in 109. yıl dönümüne ilişkin basın açıklaması yayımladı. 

Açıklamada tarihsel hakikatlerle yüzleşmenin ortak bir geleceğin inşası için elzem olduğu vurgulanırken 24 Nisan 1915 tarihinin önemi için "İki yüzü aşkın Ermeni aydının evlerinden alınarak ölüme yollanması ile başlayan bir etnik kimlik ve inanç kırımı olan Büyük Felaket’in (Metz Yeğern) üzerinden 109 yıl geçti" ifadesi kullanıldı.

109 yıllık acıları ve yası paylaşıyoruz

Merkez Yürütme Kurulumuzun açıklaması:https://t.co/waHIGrBQ0F

— DEM Parti (@DEMGenelMerkezi) April 24, 2024

...ilgili haber

Güne dair; 2007 yılının 19 Ocak'ında katledilen Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'in 1996 yılında kaleme aldığı makaleyi yayımlıyoruz... İşte o yazı.

23,5 NİSAN

Kim nasıl anlayabilir bunu bilemiyorum ama hem Ermeni olmak, hem Türkiyeli; hem 23 Nisan'ı yaşamak bütün coşkusuyla ve ertesi günün bir parçası olmak bütün hüznüyle. Kaç insan bu ikilemi yaşıyordur şu yeryüzünde? Ne anlaması kolay ne de anlatması.

Sancılı on yıllardan çıkmış ulusun tarihinde çok önemli bir ak gündür 23 Nisan. "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" düsturunun meclis salonuna perçinlendiği gündür. Ve böyle bir günün 'yaşam' denilen çocuğa ve geleceğe akıtılan mirasıdır. Türk ulusunun belki de en akıllıca yaptığı öngörünün tarihidir. 'Gelecek' ve 'çocuk' ne de güzel buluşturulmuştur öyle. Ve de ne ustaca bir değerlendirmedir yıllar sonra 23 Nisan'ı sadece Türkiye ile sınırlı tutmayıp bütün dünyanın çocuklarıyla paylaşma düşüncesi. Türk çocuklarına da dünya çocuklarına da kutlu olsun.

Yeryüzünün dört bir yanına 'savrulmuş' Ermeni ulusunun tarihinde çok önemli bir kara gündür 24 Nisan. Üç-beş Ermeni yan yana gelmeye görsünler. Alırlar ellerine pankartları dökülürler sokaklara hemen. Nedir bütün bunların sebebi, niçin yollara düşer bu insanlar 24 Nisan'da? Tarih, 24 Nisan 1915'in şafak vakti. Özellikle İstanbul'daki Ermeni aydınlar, yazarlar, sanatçılar, öğretmenler, avukatlar, doktorlar, mebuslar teker teker alınırlar evlerinden. Götürülürler... Ve bir daha da geri dönmezler. İşte, birkaç gün sonra bütün Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde gerçekleştirilen 'tarihsel Ermeni dramı'nın başlangıcıdır bu tarih.

Kim nasıl anlayabilir bunu bilemiyorum ama hem Ermeni olmak, hem Türkiyeli; hem 23 Nisan'ı yaşamak bütün coşkusuyla ve ertesi günün bir parçası olmak bütün hüznüyle. Kaç insan bu ikilemi yaşıyordur şu yeryüzünde? Ne anlaması kolay ne de anlatması.

Dilerim kimse de yaşamasın bu ikilemi bir daha. 23 Nisan nasıl daha bir coşkuyla yaşanır? 24 Nisan nasıl hafızalardan sildirilir? Bütün bunlar çözümsüz sorular değil aslında. 23 Nisan bütün çocukların olacaksa eğer ben derim Ermenistanlı çocukların da olsun bir biçimiyle. Çağırın onları da bu kutlamalara. Barıştırın çocukları birbirleriyle, tanıştırın. Sadece 23 Nisan da olmasın, 24 Nisan'ı da katın içine. Daha da uzasın o günler, bütün Nisan'ı katın, bütün baharı katın. Hadi siz beceremiyorsunuz diyelim, var olan kinler engel buna. Bırakın bari dünyayı çocuklara, onlar bu işi halleder, yeter ki engel olmayın siz.

Bir başka severim 23 Nisan'ları. Hem, bizim de hanımla evlendiğimiz gündür aynı zamanda. Gerdeğe girişimiz de 23 Nisan'ı 24 Nisan'a bağlayan geceye rastlar. İlk çocuğumuza can verdiğimiz andır o. Ne 23, ne de 24 Nisan. 23,5 Nisan'dır belki de o an.

(Agos, 23 Nisan 1996)